موزه ملی ایران در تهران قرار دارد.
ترکیبی از دو ساختمان است که شامل موزه ایران باستان (افتتاح در سال 1937) و موزه دوران اسلامی (افتتاح در سال 1972) می باشد. موزه میزبان آثار تاریخی است که قدمت آنها به دوران ایران باستان و قرون وسطی برمی گردد. این آثار شامل ظروف سفال ، اشیاء فلزی، بقایای پارچه و برخی کتابها و سکه های کمیاب هستند.
بخشهای تحقیقاتی در موزه شامل بخشهای پارینه سنگی و استخوان شناسی ، و مرکزی برای مطالعات سفال می باشند.
موزه ایران باستان توسط معمار فرانسوی ، آندره گدار در اوایل قرن بیستم طراحی شد. دارای مساحت تقریبی 11000 متر مربع است. ساخت آن در سال 1935 شروع شد و طی مدت دو سال توسط عباس علی معمار و مراد تبریزی تکمیل شد. موزه در سال 1937 بطور رسمی افتتاح شد.
ساختمان دوم ، موزه دوران اسلامی ، که در زمین چمن موزه ایران باستان ساخته شده ، تغییرات شتابزده ای را طی کرد و هنوز در حال تغییر بود که انقلاب 1979 کشور را فراگرفت.
درحالیکه ساختمان قدیمی همیشه در حکم نمایش آثار باستان شناسی (و نیز برخی پارچه های نادر قرون وسطی و قطعات فرش) بود، ساختمان جدید حیات خود را با نمایش سفال املش نفیس از مناطق ماقبل تاریخ دریای خزر ایران آغاز کرد.
ساختمان قدیمی شامل سه سالن است. سالن ها حاوی آثار و فسیل هایی از پارینه سنگی پایین تر ، میانی و بالاتر ، و نیز نوسنگی ، اوایل و اواخر عصر برنز، و عصر آهن 1-3 ،و دوره های مادها ، هخامنشیان ،سلوکیان، اشکانیان و ساسانیان است.
ساختمان جدیدتر شامل سه طبقه است. و حاوی تکه های مختلف سفال ، منسوجات، متون ، آثار هنری، اسطرلاب و خوشنویسی خشتی از دوره پس از اسلام است.
بدلیل کمبود ظرفیت و استانداردهای ساختمانهای فعلی برای حفظ همه گنجینه های کاوشهای باستان شناسی طرحهایی برای ساخت ساختمانی دیگر در حال اجراست.
قدیمی ترین آثار این موزه از کش افرود، دربند و گنج پر هستند ، سایت هایی که قدمت آنها به دوره پارینه سنگی پایین تر برمی گردد. ابزارهای سنگی دروه پارینه سنگی میانی ساخت نئاندرتال ها نیز در اولین سالن به نمایش درمی آیند. مهمترین ابزارهای پارینه سنگی بالاتر ، ابزارهایی از غار “یافته” هستند که قدمتی در حدود 30000 – 35000 سال دارند. همچنین مجسمه های حیوان و انسان از تپه سراب در استان کرمانشاه در میان سایر آثار باستانی وجود دارد.
بخش ها
- بخش حفاظت
- بخش پارینه سنگی
- بخش استخوان شناسی
- بخش ماقبل تاریخ
- بخش تاریخی
- بخش اسلامی
- بخش کتیبه ها
- بخش نشانها و سکه ها
- مرکز مطالعات سفال
طبقه همکف ساختمان جدیدتر به نمایشگاه های موقت کلکسیون های موزه با موضوعات عمدتا” باستان شناسی ، اختصاص یافته است. گالری های نمایشگاه موقت ، هر ساله دو یا سه نمایشگاه ارائه می کنند. این نمایشگاه های موقت معمولا” برای یک تا دو ماه اجرا می شوند.