کرمانشاه (باختران یا قهرمان شهر) ، مرکز استان کرمانشاه است و در 525 کیلومتری تهران و در غرب ایران واقع است. بر اساس آمار سال 2011 ، دارای جمعیت 851405 نفری است. مردم بیشتر به گویش کردی جنوبی و فارسی صحبت می کنند. کرمانشاه آب و هوایی معتدل و کوهستانی دارد.
بخاطر قدمت ، چشم انداز جذاب ، فرهنگ غنی و روستاهای دوره نوسنگی ، کرمانشاه یکی از مهدهای فرهنگ های ماقبل تاریخ محسوب می شود. طبق حفاریها و پژوهش های باستان شناسی ، منطقه کرمانشاه توسط مردم ماقبل تاریخ از دوره پارینه سنگی پایین تر اشغال شده بوده و تا دوره های بعدی پارینه سنگی تا دوره پلیستوسن ادامه یافته است. مدارک پارینه سنگی شامل برخی تبر دستی های یافته شده در منطقه گاکیه در شرق شهر است. بقایای پارینه سنگی میانی در مجاورت شمال شهر در تنگ کنشت و نزدیک طاق وسان یافته شده است. انسان نئاندرتال در این دوره در منطقه کرمانشاه وجود داشت. غارهای پارینه سنگی شناخته شده در این منطقه ، وارواسی ، قبه ملاورد، و غار دو اشکفت هستند. این منطقه همچنین یکی از نخستین مکانهایی بود که انسان در آن سکنی گزید ، آسیاب ، قزانچی ، تپه سراب ، چیاجانی و گنج دره ، بین 8000 تا 10000 سال پیش ایجاد شده بودند.این در حدود همان زمانی است که نخستین سفال مربوط به ایران در گنج دره ، نزدیک هرسین امروزی ، ساخته شده بود. در می 2009 ، بر اساس تحقیقات به عمل آمده توسط دانشگاه همدان و یو سی ال ، رئیس مرکز تحقیقات باستان شناسی سازمان میراث فرهنگی اعلام کرد که یکی از قدیمی ترین روستاهای ماقبل تاریخ در خاور میانه که قدمت آن به 9800 سال قبل برمی گردد ، در صحنه واقع در غرب کرمانشاه کشف شد.
در اساطیر ایران باستان ، ساخت شهر به طهمورث ، سومین پادشاه سلسله پیشدادیان نسبت داده می شود. اعتقاد بر این است که ساسانیان کرمانشاه را بنا کرده اند و بهرام چهارم این نام را به شهر داد. این شهر در دوره ساسانی حدود قرن چهارم زمانی که پایتخت امپراتوری ایران شد ، شهری باشکوه بود و به عنوان اقامتگاه تابستانی شاهان ساسانی استفاده می شد. در سال 226 به دنبال جنگی دوساله به رهبری امپراتور ایران ، اردشیر اول ، در مقابل قبایل کرد منطقه ، امپراتوری ،یک شاهزاده کرد محلی را به فرمانروایی کرمانشاه ابقاء کرد.
کرمانشاه در سال 640 توسط اعراب فتح شد. در دوره فرمانروایی سلجوقیان در قرن یازدهم ، این شهر به مرکز عمده فرهنگی و تجاری در غرب ایران و منطقه کردستان جنوبی تبدیل شد. صفویان شهر را مستحکم کردند و قاجار حمله عثمانی را در زمان فتحعلیشاه(1797-1834) دفع کرد. کرمانشاه بین سالهاهی 1723 – 1729 و 1731- 1732 توسط عثمانیان اشغال شده بود.
در سال 1915 طی جنگ جهانی اول به اشغال ارتش عثمانی درآمد و در سال 1917 تخلیه شد. کرمانشاه نقش مهمی در انقلاب مشروطه در دوران قاجار و انقلاب دوره پهلوی بازی می کرد. این شهر در طول جنگ ایران و عراق به شدت آسیب دید و با وجود بازسازی هنوز بطور کامل بهبود نیافته است.
پس از انقلاب 1979 ،برای مدت کوتاهی قهرمان شهر نامیده شد و پس از آن نام شهر و همینطور استان ظاهرا” به دلیل کلمه شاه در نام اصلی آن به باختران تغییر یافت .
جاذبه ها
پل کهنه ، کتیبه بیستون ، طاق بستان ، معبد آناهیتا ، دینور ، گنج دره ، گور دخمه های اسحاق وند ، گور دخمه سرخ ده ، قبر مالک ، حلوان ، دخمه ماد ، غار پراو ، غار دو اشکفت ، تکیه معاون الملک ،کتیبه دکان داوود، سرپل ذهاب ،طاق گرا ، گذر پاطاق ، سراب نیلوفر، غار قوری قلعه، خانه خواجه باروخ ، تپه چیا جانی، مجسمه هرکول در مجموعه بیستون ، مسجد عمادالدوله ، تکیه بیگلربیگی، غار شکارچیان، مسجد جامع کرمانشاه، گودین تپه، نقش برجسته گودرز دوم اشکانی و نقش برجسته آنوبانی نی .